Orkide şık görüntüsünün yanında bakımı en zor çiçeklerin başında gelir. Doğru bakım ile orkideyi çoğaltmak ve sağlıklı halde yetiştirmek mümkündür. Peki, orkide bakımı nasıl yapılır? Orkide nasıl budanır ve nasıl sulanır?

Orkide, tabii olarak Anadolu’da yetişmesine rağmen sera ve salonlarda da yetiştirilir. Farklı türleri Kıbrıs’ın Beş Parmak Dağlarında yetişmektedir. Orkide hem görüntüsüyle hem de kokusuyla muhteşem bir albenisi olan bir bitkidir. Evlerimizin en güzel aksesuarlarından biri olurlar ama evde orkide yetiştirme konusunda yeterli bilgiye sahip olursak. Peki, evde orkide nasıl yetiştirilir? Orkide bakımı nasıl yapılır? Orkide nasıl ve kaç günde bir sulanır? İşte, orkide bakımının detayları...

Orkide seçimi neye göre yapılır?

Birçok çeşidi olan orkideleri seçmek oldukça zordur. Göz alıcı renkleri ile muhteşem bir şölen olur orkideler. Ancak evde bakım için dikkat edilmesi gereken noktalar vardır.

*Büyük orkidelere yönelmelisiniz. Bunlar evin ortamına uyum sağlama konusunda çok daha iyidirler.

*Çiçekleri olgunlaşmış olanlardan ziyade içinde tomurcuklarının da bol olduğu bir kısmı açmış olanlara yönelmekte fayda var. Çünkü çiçeklerini açmış bir orkide artık dökülme evresine gitmektedir.

*Yapraklarında leke olan orkideler hasta olabilir veya fazla güneşe maruz kaldıkları için yanmış olabilir.

*İmkânınız var ise köklerini kontrol edin. Koyu kahve hatta siyaha dönük ise ölü köklerdir. Kesinlikle almayın.

Orkide evde nasıl bakılır?

İlk olarak orkideyi yetiştireceğiniz yeri iyi seçmelisiniz. Orkideyi koyacağınız yerin aydınlık olması aynı zamanda direkt ışık almıyor olması gerekmektedir.

Orkideler evin doğu cephesine bakan kısımlarda daha iyi büyürler. Güney ya da batı cephesinde büyütülecek ise bir perde ile korunmaları gerekir. Eğer orkidenin yaprakları koyulaşır ise bu yeterli ışık almadıklarının göstergesidir.

Orkide için saksı ölçüleri ne olmalıdır?

Genellikle 10-12 cm civarında ufak saksılar orkideler için yeterlidir. Eğer çiçeğin içinde bulunduğu toprak karışımı bozulduysa ve kökleri fazla geliştiyse değiştirmeniz yerinde olacaktır. Köklerinin ezilmeyeceği büyüklükte yeni bir saksı seçebilirsiniz. Ancak çok büyük seçmemeye de özen göstermelisiniz. 1-2 yılda bir saksının çiçeğinize uygun olup olmadığını gözden geçirmenizde fayda var.

Orkide için oda sıcaklığı ne kadar olmalıdır?

Orkideler için en iyi oda sıcaklığı gündüzleri 23 derece akşamları da 18 derece civarıdır. Yerini benimsedikten sonra normal durumlarda oda sıcaklığındaki dalgalanmalardan kolay kolay etkilenmese de özellikle tomurcuklanma dönemlerinde sorun olabilir. serin ortamlar tomurcuklanmalarını durdurabiliyor.

Orkide kaç günde bir sulanmalıdır?

Orkide kökleri her zaman nemli olmayı sevmez. Zaman zaman hafif kuruma ihtiyaçları vardır. Bu nedenle sulama zamanını tespit etmek orkideler için hayati önem taşır.

Saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilebilir. Bu yöntemde önce suya doyurulmuş saksı ağırlığı not edilir. İlerleyen günlerde bir kaç gün arayla tekrar saksı ağırlığı ölçülür.  Baş parmağınızı 1. boğumuna kadar saksı harcına soktuğunuzda eğer saksı harcı kurumuşsa sulama vakti gelmiş demektir bu ağırlık not edilerek ileride yapılacak sulamalarda yalnızca saksı ağırlığı ölçülerek sulama zamanı tespit edilir. Aslında sulama zamanı tespit etmede en iyi yöntem baş parmak yöntemidir. Ancak sürekli eller kirlendiği için biraz zahmetli olur. Özellikle ofiste orkide bakımı yapanlar için en uygun yöntem kurşun kalem yöntemidir. Bu yöntemde dışı boyalı, cilalı olmayan tahta kurşun kalem 2,5-3 cm kadar saksı harcının tam merkezine yakın yere batırılır. Zaman zaman kalemin ucu çıkarılıp kontrol edilir. Eğer kalem ucu kurumuşsa sulama yapılır.

Orkide nasıl sulanır?

Orkideler daldırma ve dökme yöntemleri ile sulanırlar. Daldırma yönteminde kova içerisine kök boğazını geçmeyecek seviyede su eklenilir ve orkide saksısı kova içerisine koyulur. Tüm saksı materyali ıslanana kadar bekletilir. Sudan çıkarılan saksı, suyu süzülerek yerine kaldırılır. Eğer bir süre sonra saksı altlığında su birikirse dökülür. Bu yöntem pratik ve kullanışlıdır ancak orkidelerinizde herhangi bir hastalık görülürse tek kovadan yapılan sulamalarda hastalığın diğer bitkilere sıçraması kaçınılmazdır.

Dökme yöntemi ise musluk altı veya sulama kabı ile yapılan sulama şeklidir. Saksı harcı tamamen ıslanana kadar sulama yapılır. Bu nedenle dökme sulamada bol suya ihtiyaç duyulur.

Sulama yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

-Sulama sabah veya öğle saatlerinde olmalıdır. Akşam sulamaları bakteri ve mantar oluşumuna yol açar.

-Sulama kök boğazını geçmeyecek şekilde yapılmalı yaprak aralarına su kaçırılmamalıdır. Eğer su kaçarsa kağıt mendille emdirilerek alınmalıdır.

-Hastalıklı bitkiler varsa daldırma yöntemi ile sulama yapılmamalıdır. Diğer bitkilere bulaşmasına sebep olur.

-Saksı altında su kalmamasına dikkat edilmelidir.

-Sulama suyu orkidenin bulunduğu ortam sıcaklığı ile aynı olmalıdır.

Orkidelerin çiçek açma süresi nedir?

Phalaenopsis orkidelerinin, 2 ile 6 ay arası süren çiçek açma süreleri vardır. Phalaenopsis orkideleri olgunlaştıkları zaman yılda 2 ya da 3 kez çiçek açabilirler. Bu orkide türü ağırlıklı olarak ilkbahar veya sonbaharda çiçek açmaktadır.

Orkidenin çiçekleri döküldükten sonraki bakım nasıl olmalıdır? 

Orkidenin bulunduğu ortamın sıcaklığının biraz altına düşürülmesi gerekir. Yaklaşık 16 derecenin altına çekebilirsiniz. 2-3 hafta kadar serin bir ortamda orkidenizi tutmanız gerekecektir. Bu süre boyunca özellikle de geceleri hafifçe su püskürtmeniz orkidenizde canlanma etkisi de gösterecektir.

Çiçekler döküldükten sonra önemli olan bir konu da saplarıdır. Budama yapmak için acele etmemekte fayda var. Saplar sararıp kahveye dönünceye kadar bekleyip budama yapılabilir.

Orkide nasıl budanır?

Orkideler genellikle ölü kısımların çıkarılması, şekil verilme ve yeniden çiçeklendirme amacıyla budanır. Budama işlemi eylül kasım ayları arasında yapılmalıdır. Orkideler hassas bitkiler olduğu için budama öncesinde elinizi ve kullanacağınız budama makasını iyi dezenfekte etmiş olmanız gerekmektedir.

Budama da kurumuş ve sararmış yapraklarla kuru çiçek sapları gövdeye yakın yerden kesilip çıkarılmalı gövdeye zarar vermemeye özen gösterilmelidir. Canlılığını yitirmiş ölü kökler temizlendikten sonra tarçın veya kömür tozu serpilerek bakteri oluşumu engellenmelidir.

Orkideler aynı çiçek sapından yılda iki üç kez çiçeklenebilir. Yeniden çiçeklendirme için çiçeklenme döneminin sonunda çiçek sapı yeşilken yaklaşık olarak çiçek sapının ortasından veya aşağıdan yukarı çiçek gözleri sayıldığında 3. gözün 2-3 cm üstünden çiçek sapı kesilmelidir. Çiçek sapı kahverengileşmiş ve tamamen kurumuşsa çiçek gövdesine yakın yerden kesip çıkarılmalıdır.